Waarom Ilse DeLange de Popprijs 2014 wint

Niets is leuker dan gokken wie er morgen op Noorderslag de Popprijs wint. Niet zelden zit iedereen er naast, en tovert de jury een verrassende winnaar uit de hoge hoed. Ik besloot eens een afweging te maken wie de beste kaarten heeft:

Zaterdagavond op Noorderslag is er één vraag waar iedereen een antwoord op wil: wie wint de Popprijs? Elk jaar wordt de belangrijkste muziekprijs van Nederlandse uitgereikt tijdens het Groningse showcasefestival. Ondanks dat iedereen wil weten wie er wint, lekt de winnende naam nooit uit. Niet zelden is de winnaar een complete verrassing. Dit jaar lijkt Ilse DeLange de beste kaarten te hebben, al zijn er verschillende outsiders die de prijs voor haar neus kunnen wegkapen. Vijf redenen waarom zij dit jaar de cheque van 10.000 euro en het beeldje van Theo Mackaay mee naar huis gaat nemen (of wordt het toch Typhoon?).

1. Ilse DeLange bereikte 350 miljoen Europeanen
De Popprijs is een prijs waarvan de winnaar lastig te voorspellen valt. Dat komt door de criteria. Uit het reglement: “De Popprijs wordt uitgereikt aan de band of artiest die in het afgelopen jaar de belangrijkste bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse popmuziek. Daarbij spelen zaken als bijzondere artistieke prestaties, nationaal en internationaal succes of een langdurige carrière alle een rol, maar geen daarvan is doorslaggevend: het uiteindelijke oordeel is aan de jury.”
Cijfers liegen niet, dat doen statistici. Toch zal de jury niet om die 350 miljoen mensen kunnen die afgelopen jaar kennis maakten met The Common Linnets. Uitgerekend op het vaak verguisde -maar sinds Anouks deelname weer salonfähige- Eurovisie Songfestival zette een Nederlandse artiest ons land in de schijnwerpers met een knappe tweede plaats. Als The Common Linnets schitterde Ilse DeLange met een ingetogen countrypopliedje dat compleet in ging tegen de norm van hysterische Songfestivaliedjes. Nederland als integer muziekland, waar het enige dat telde de kwaliteit van het liedje was (al zal die indrukwekkende regie van Hans Pannecouck ook geholpen hebben). Op het liedjesfestijn behaalde ze zo het beste Nederlandse resultaat in 39 jaar, voor de ogen van 350 miljoen kijkers in heel Europa. Er is geen andere artiest geweest die in 2014 op deze schaal de Nederlandse muziek internationaal in een goed daglicht heeft gesteld.

2. The Common Linnets zijn een verkoopsucces
Binnen een week was het gepiept: het titelloze debuutalbum van The Common Linnets werd platina, met 50.000 verkochte exemplaren. Alle dertien liedjes verschenen bovendien ook los in de hitlijsten, een unicum. Inmiddels zijn er meer dan 150.000 exemplaren verkocht (3x platina) en dat aantal groeit nog steeds. Het album groeide uit tot het bestverkopende album van 2014, en staat op het moment van schrijven al 35 weken in de hitlijst. Het stond zes weken op 1 en verkocht maar liefst 2x zoveel exemplaren als de nummer 2, Coldplay.
De Popprijs kijkt echter ook naar de artistieke prestatie van de winnaar, en dat is waar Typhoon goed scoort. Lobi Da Basi laat een volkomen eigen geluid horen dat genre- en tijdsgrenzen overstijgt. Met The Common Linnets ging DeLange terug naar de haar grote muzikale liefde: country, een genre dat alleen in de Verenigde Staten garant staat voor succes in de hitlijsten. Dat maakt haar succes als The Common Linnets knap, al sluit de stijl goed aan bij de ook in Nederland populaire Taylor Swift.

3. Het buitenland is ook fan
Buitenlands succes is geen vereiste om de Popprijs te winnen, maar -kijkend naar de vorige winnaars en het regelment- het helpt wel. Leuk, die 350 miljoen kijkers, maar gebeurt daar ook wat mee? Koopt men de cd, downloadt men het liedje, gaan ze naar de shows? The Common Linnets scoorde over de grens, en niet een klein beetje ook; in veertien landen bereikte Calm After The Storm de hoogste positie in de hitlijsten, en in nog eens tien landen de top drie. In Duitsland en Oostenrijk leverde dat een gouden plaat op voor het titelloze album (Duitsland) én de single (Oostenrijk en Duitsland). Het album stond ook in België, Spanje, Denemarken en Zwitserland hoog in de hitlijst. Een heel bijzondere prestatie voor een Nederlandse artiest. De vorige artiest die dat lukte was Caro Emerald. Die won de Popprijs in 2011.

4. De concurrentie bleef achter
Behalve Ilse zijn er nog enkele artiesten die succesvol waren en kans maken op de prijs. Rapper Mr. Probz scoorde een enorme wereldhit met Waves, maar dat liedje stamt al uit 2013. Kensington groeide afgelopen jaar indrukwekkend door tot een band die twee keer de Ziggodome uitverkoopt, maar het succes houdt op buiten de eigen landsgrenzen. Idem dito voor Chef’Special, dat twee keer de HMH uitverkoopt. Gers Pardoel wist het succes van zijn eerste album geen vervolg te geven, Jett Rebel begon stormachtig met twee sterke EP’s en een uitverkochte HMH, maar wist met zijn debuutalbum de belofte niet helemaal waar te maken en Guus Meeuwis scoorde met zijn album Hollandse Meesters weliswaar een nummer 1 hit, maar dat album was niet zo’n eclatant succes als dat van The Common Linnets, zeker niet over de landsgrenzen. Een nieuwe kans voor de Brabander lijkt zich volgend jaar aan te dienen, als Meeuwis 20 jaar in het vak zit.

Blaudzun dan, begin 2014 de gedoodverfde favoriet? Hij lijkt sterke troeven te hebben, met opnieuw een album dat goud werd, en een goed bezochte tournee in binnen- en buitenland. Zijn succes valt echter in het niet bij dat van DeLange, die bovendien al veel langer meedraait. De naam van persfavoriet Typhoon valt ook vaak. En terecht. Zijn tweede album Lobi Da Basi mocht rekenen op bijzonder lovende recensies, zijn live-show is veel geroemd en hij heeft een geheel eigen geluid. Op Lobi Da Basi gaat hij indrukwekkend diep en overtreft hij zichzelf met een album waarop hij zijn hele identiteit onder de loep neemt, en de hiphop naar een hoger niveau tilt. Mocht hij de prijs krijgen, en die kans is reëel met 2 uitgesproken fans in de jury, dan is dat echter meer een beloning voor dit dappere album en als erkenning van zijn enorme talent, en niet een verkapte oeuvreprijs en bekroning van het (commerciële) succes, zoals de prijs de afgelopen jaren is geweest.

Dat gegeven werkt ook tegen een outsider als De Kift, het onnavolgbare gezelschap uit de Zaanstreek dat dit jaar het nieuwe album Bidonville uit bracht. Het moment om ze te bekronen was in 2013; toen bestonden ze 25 jaar. Bovendien is Bidonville niet hun beste werk, buitenlandse tournee daargelaten. Hardwell werd opnieuw uitverkozen tot beste DJ van de wereld, maar die uitverkiezing door middel van stemmen maakte vorig jaar ook niet heel veel indruk op de zeven blanke mannelijke veertigers en vijftigers van de jury.

5. Ilse DeLange heeft de Popprijs nog nooit gewonnen
Anders dan veel andere muziekprijzen is het geen gegeven dat je ooit in je carrière de Popprijs wint. Kijk maar naar Golden Earring, een van Neerlands bekendste en grootste bands. Toch is een langdurige carrière ook een van de criteria in het reglement. Ilse DeLange debuteerde in 1998 als solo-artiest en is uitgegroeid tot een van Neerlands meest succesvolle artiesten, met 18 platina albums, uitverkochte shows tot in voetbalstadions aan toe en een carrière die nauwelijks mindere periodes kent. Ter vergelijking: eerdere bekende winnaars als Ali B. (2004), De Dijk (2008), of Racoon (2012) hadden op het moment van winnen minder hits of gouden en platina platen op hun naam staan, speelden niet zulke grote shows en waren artistiek ook niet grensverleggend. DeLange scoort al bijna 20 jaar met elke plaat die ze maakt. Met The Common Linnets voegde ze een nieuw en wederom succesvol hoofdstuk toe aan haar toch al imposante carrière. Reden waarom we met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid kunnen zeggen: Ilse, neem je regenjas mee als je morgen naar Groningen gaat.