De sleutelplaten van Grimes

grimes 2 Mijn favoriete plaat van 2015 was Art Angels, de vierde plaat van Grimes. Eind februari was ze in Nederland voor een show in een uitverkocht Paradiso. De Canadese is een van de hipste en interessantste artiesten van het moment, en heeft over persaandacht niet te klagen. Daarom was ik er maar wat blij mee dat ik haar, als enige, mocht interviewen voor OOR. Dat leverde dit artikel op.

Claire Boucher groeide op in een huishouden zonder popmuziek. Pas op haar twaalfde hoorde de Canadese voor het eerst pop, in de vorm van Mariah Carey. De gemiste tijd haalt ze nu in door onder de naam Grimes zelf haar versie van popmuziek te maken. Een versie die zich laat beluisteren als popmuziek van de toekomst, met een hyperactief, grillig arsenaal aan audiovisuele indrukken, zoals haar eind vorig jaar verschenen vierde album Art Angels bewijst. Hoog tijd om een van de spannendste muzikanten van deze tijd te vragen naar haar muzikale DNA. ‘Ik koop eigenlijk nooit muziek, alles staat op internet.’

In het Engels zouden ze Claire Boucher een spark plug noemen, een vonksteentje; een energiek persoon die moeilijk kan stilzitten en anderen energie geeft. Zo hyper als haar muziek is en ze een paar uur later op het podium van een uitverkocht Paradiso zal bewegen, zo zit ze ook tegenover mij. Ze is tenger, met kleine, iets uitstekende oren, lange knokige vingers aan druk ondergetatoeëerde handen en haar dat zelf geknipt lijkt te zijn. Ze is vriendelijk en energiek, met glinsterende ogen. Ze praat snel, slist een beetje, tapt af en toe met haar voeten op de grond, breekt zinnen halverwege af en als ze het over Lana heeft, dan bedoelt ze Lana Del Rey – natuurlijk.


Wie de vier albums kent die ze als Grimes maakte, zal dat niet verbazen. Het is niet alleen de uitgesproken muziek waarin ze een kaleidoscopisch, grenze- en genreloos geluid laat horen dat ze zelf popmuziek noemt. Het is het totaalplaatje. Grimes doet alles zelf, van het ontwerpen van de hoezen tot het produceren van de muziek in GarageBand. Milieubewust als de 27-jarige Boucher is, wilde ze haar muziek aanvankelijk niet op lp uitbrengen. Dat was geen optie meer sinds ze in 2012 internationaal doorbrak met haar derde album Visions. Sindsdien geldt Grimes als de popqueen van de underground en een van de interessantste muzikanten die er momenteel rondlopen. Hip? Jazeker, maar niet om hip te zijn. Daarvoor is het te intelligent, te oprecht, en ook weer te uncool. In de wereld van Grimes bestaat er geen goede en foute muziek, net zoals genres of grenzen overbodige kwalificaties zijn. Juist door die open blik is ze maker van de spannendste popmuziek die er momenteel gemaakt wordt. Exclusief voor OOR doet ze uit de doeken wat haar muzikale bouwstenen zijn.


De eerste plaat die ik kocht: Outkast – Stankonia
‘Als kind kende ik geen popmuziek en luisterde nooit naar de radio. Pas toen ik een jaar of acht werd kreeg ik toegang tot de radio en kon ik zelf muziek ontdekken. Om mij later in mijn tienertijd weer af te keren van de radio, haha! Voor die tijd was ik afhankelijk van de platen van mijn ouders. Die wisten helemaal niets van hiphop. OutKast was veel te horen op de radio, ze waren erg populair in Canada. Zo ontdekte ik Stankonia, op mijn twaalfde. Ik was groot fan van deze plaat, al had ik niet direct door wat voor een bijzondere plaat het is. Terugkijkend zag ik pas hoe trippy en hoe grensverleggend deze plaat is, vooral op het productionele vlak. OutKast is voor mij als producer van grote invloed geweest. Ze rekken genres op en spelen met de grenzen ervan. Het is hiphop, maar springt daar voortdurend overheen.’


De beste plaat van mijn ouders: Nine Inch Nails – The Downward Spiral
‘Mijn vader houdt erg van muziek. Toen ik een jaar of elf was, draaide hij Dummy van Portishead helemaal grijs. Hij was echt gek op die plaat, terwijl het veel avontuurlijkere muziek is dan hij normaal luistert. Rond die tijd raakte hij ook helemaal in de ban van Nine Inch Nails, en dan met name The Downward Spiral. Dat zijn de twee beste platen die ze hadden, en ook twee van mijn favoriete platen aller tijden. Het zijn allebei over de top vocalisten met een super elektronische productie waarin de beat de basis vormt. Tekstueel is het ook heel persoonlijk.’

De plaat waarvan de productie mij totaal uit het veld sloeg: Beyoncé – Selftitled
‘Dit is een van mijn favoriete producties van de laatste tijd. Het is misschien een cliché-antwoord, maar de muziek van die plaat is zowel knotsgek als vlekkeloos. De productie bangt heel hard, terwijl de vocalen juist ontzettend helder zijn. Tegelijkertijd zijn er ook allerlei effecten te horen op haar stem. Als ik zo’n productie hoor, ben ik vanuit een engineering perspectief benieuwd hoe dat in elkaar zit en probeer ik het te ontrafelen. Ik kan dat niet uitschakelen als ik muziek luister, dan vraag ik mij altijd af hoe iets in elkaar steekt, hoe het gemaakt is en wat ze gebruikt hebben. De productie van muziek is enorm belangrijk voor mij.’


De plaat waardoor ik zelf muziek wilde gaan maken: Animal Collective – Merriweather Post Pavilion
‘Het werk van Animal Collective en [zanger] Panda Bear heeft een heel directe invloed gehad op mijn beslissing om muziek te maken. Vooral Person Pitch en Merriweather Post Pavilion zijn daarin heel belangrijk geweest voor mij als muzikant. Hun muziek leunt heel erg op het gebruik van loops en samples, je hoort heel goed hoe ze muziek maken door laagje op laagje te stapelen. Ik begreep wat ze deden. Dat is heel belangrijk geweest toen ik begon. Hoe ik een liedje moest schrijven wist ik niet, maar met apparatuur loops maken kon ik wel. Ze lieten mij zien hoe het kon, zonder dat ik direct het idee had dat ik hetzelfde kon maken. Stilistisch klink ik heel anders, maar live gebruik ik grotendeels dezelfde set-up als zij. Ze staan ook in de OOR die je hebt meegebracht? Wauw, ik zie nu pas hoe ze er uitzien. Heel gewone mensen, eigenlijk [giechelt].’


De sound van Montreal: Sunset Rubdown – Shut Up I Am Dreaming
‘Montreal heeft veel meer zalen dan andere steden, waardoor er voldoende plekken zijn voor beginnende bands om op te treden. Toen ik begon zat ik in een scene waarin iedereen elkaar kende. Majical Cloudz, die ook te horen zijn op Visions, waren al vrienden van mij voordat ik zelf met muziek begon. In die tijd waren lokale bands als Sunset Rubdown, Copcarbonfire en uiteraard Godspeed You! Black Emperor voor mij de grootste bands ter wereld. Bands als Godspeed en Arcade Fire waren ook betrokken bij de scene en voelden zich betrokken.

De plaat die mij altijd aan Montreal doet denken is van Sunset Rubdown, en dan specifiek het nummer Shut Up I Am Dreaming Of Places Where Lovers Have Wings. Hoe de plaat heet weet ik niet, ik ben een ramp als het om titels gaat. Dit nummer is hun beste liedje, ik heb het heel veel geluisterd toen ik daar woonde. Het is een schoolvoorbeeld van vakmanschap als het gaat om het schrijven van een goed popliedje. Tegelijkertijd is het een goede psychjam. Zo combineert dit liedje beide kanten van Montreal. Goede songwriting en een grillig geluid, die combinatie hoor je bij veel goede bands uit Montreal; het is niet een typische noisescene. Zelf woon ik er niet meer. Ik heb niet zelf besloten te vertrekken, ik moest er weg. De muziekscene vond dat ik een sellout was nadat Visions zo goed werd ontvangen. Er zijn helaas ook een hoop klootzakken. Ik ga nog veel om met mensen uit Montreal, maar dat zijn meestal mensen die ook uit de stad zijn weggetrokken.’


De plaat die ik had willen maken: Lana Del Rey – Honeymoon
Honeymoon van Lana, uiteraard. Dat is mijn favoriete plaat van haar. Jij vindt de tweede beter? Ik denk dat mijn volgorde de derde, dan de Paradise Edition van Born To Die en dan de tweede mijn volgorde zou zijn. Sorry, dat is een slechte gewoonte van mij, lijstjes maken van de favoriete platen van een artiest. Ik denk dat wat Lana doet het tegenovergestelde is van wat ik doe. Ze schrijft echt ontzettend goede torch ballads. Honeymoon is perfect, het is een van mijn favoriete platen aller tijden. Ik heb haar ontmoet toen we samen toerden. Nee, ik heb haar toen niet gevraagd om samen een nummer te schrijven. Ik zou niet willen dat ze denkt dat ik contact met haar zoek omdat ze beroemd is en ik haar naam op mijn plaat wil hebben. Ik heb geen idee of ze dat überhaupt doet. Bovendien vraag ik nooit aan artiesten om samen iets te maken, dat is eerlijker vind ik. Ik werk alleen samen met mensen die ik goed ken. Mijn track met Janelle Monáe, Venus Fly? Zíj vroeg míj, dus dan is het omgekeerd en kan het wel. Ik had het nooit aangedurfd om haar te vragen. Zelf krijg ik ook vaak de vraag van mensen of ik iets met ze wil maken. Kunnen we niet gewoon vrienden blijven en niet als muzikanten met elkaar omgaan, denk ik dan. Ik vraag bekende mensen ook nooit om met ze op de foto te gaan. Ik wil mezelf niet opdringen.’


De plaat die voor mij de deur opende naar de hedendaagse pop: Rihanna – Loud
Loud van Rihanna was de eerste echte popplaat waar ik naar luisterde. Daarvoor luisterde ik wel naar de nieuwe platen van Animal Collective en Joanna Newsom op het moment dat ze uitkwamen, en een hoop experimentele en independent releases. Meestal luisterde ik echter naar oudere muziek. Ik luister bijvoorbeeld veel naar middeleeuwse muziek. Ik ben opgegroeid in een katholiek gezin, mijn moeder is Italiaans en luistert vaak naar Italiaanse opera’s, dus dat is niet zo vreemd. Het is niet zo moeilijk om dat soort muziek te vinden, je zoekt het gewoon op via Google. Pas vanaf 2013 ben ik gaan bijhouden welke platen er uitkomen. Ik behoorde echt tot die kleine, in zichzelf gekeerde indiewereld en wist weinig af van major labels en de grote muziekwereld. Ik wist ook helemaal niets af van het bestaan van schrijfsessies enzo, waarbij je met meerdere mensen aan een track werkt voor een bepaalde artiest. Die manier van werken klinkt nog steeds een beetje vreemd in mijn oren, om eerlijk te zijn.’


De plaat die mij richting gaf voor mijn eigen muziek: Burial – Untrue
‘De eerste keer dat ik die plaat hoorde, dacht ik: oh, dat kan dus ook… Je hoort gewoon dat dit thuis is gemaakt. Ik moet dit dus ook kunnen, was mijn volgende gedachte. Burial is simpel en tegelijkertijd heel krachtig, met baslijnen van één noot. Voor mij is dit geen dancemuziek maar pop. Ik wil zelf ook muziek maken met de structuren van popmuziek. Tegelijkertijd kan ik niet met een gitaar op schoot een liedje schrijven. Burial gebruikt samples van popvocalen over gekke beats. Dat deed mij realiseren dat je dus schijnbaar gekke beats kunt maken en combineren met goede zanglijnen. Dat opende wel een paar deuren voor mij, ja.’


De plaat die ik naar de toekomst zou willen sturen: Beyoncé – Beyoncé
‘Dat moet sowieso een plaat van een vrouw zijn. Als aliens in de toekomst naar de aarde komen, zullen ze genoeg muziek vinden van mannen. Dus als ik dan toch een plaat naar de toekomst mag sturen, dan één van een vrouw. Zo kunnen we laten zien dat er ook muziek werd gemaakt door vrouwen.’


De genreloze plaat: Smashing Pumpkins – Mellon Collie & The Infinite Sadness
‘Er is natuurlijk geen enkele plaat zonder genre. Mellon Collie van de Pumpkins komt in de buurt. Er zit een hoop vreemde elektronica verstopt in die liedjes, zo viel mij laatst op toen ik de remasters van die plaat luisterde. Het klonk bijna als Lorde, dankzij die vreemde, spaarzame elektronica. Tegelijkertijd is het van die zware rock. Ook Speakerboxxx/The Love Below [2003] van OutKast moet hier genoemd worden. De track Happy Valentines Day heeft breakbeats en interpoleert met jazz. Er staat een hoop weirde shit op die plaat. Zelf probeer ik ook muziek te maken die klinkt als iets dat nog niet eerder is gemaakt. Als er een referentie is naar bijvoorbeeld de eighties, dan probeer ik het overhoop te gooien en binnenstebuiten te keren, bijvoorbeeld door het in een andere setting te plaatsen. Neem Scream [op Art Angels]: de gitaren zijn typisch nu-metal, maar de beats zijn samples van militaire drumbands. Tegelijkertijd zitten er een 808 [drummachine] en Taiwanese rap in. Ik luister naar alle soorten muziek, zonder context. Dat probeer ik ook te doen als ik zelf muziek maak.’

Favoriete plaat om te draaien als dj: Mariah Carey – All I Want From Christmas Is You
‘Ik draai altijd All I Want From Christmas Is You van Mariah Carey. Waarom ook niet? Iedereen is dol op die plaat! En 212 van Azealia Banks, dat is echt een eeuwige klassieker.’


De plaat die mij aanspreekt vanwege de teksten: Nicole Dollanganger – Natural Born Losers
‘Alle platen van Patsy Cline en Willy Nelson. En Lana natuurlijk, een geweldige tekstschrijfster. Laat ik Nicole Dollanganger niet vergeten, zij is momenteel mijn favoriet. Ze is alleen niet zo heel bekend [24-jarige Canadese met handvol zelf uitgebrachte albums, Natural Born Losers is de eerste op een label]. Alles is geweldig aan haar. Haar muziek is een mix van Lana Del Rey en Nine Inch Nails. Het is heel erg metal, ze is soms écht eng. Tegelijkertijd kan ze geweldig zingen en heel ontroerend schrijven. Je bent tegelijkertijd bang en huilt van ontroering. Het is niet eng met het doel om je angst aan te jagen, maar het is eng omdat je doorhebt hoe bizar intelligent ze is.’


De plaat met het mooiste artwork: Miles Davis – Bitches Brew
‘Platen kopen alleen voor de hoes heb ik nooit gedaan. Daar had ik simpelweg het geld niet voor. Ook nu koop ik nooit vinyl of cd’s, alleen soms via iTunes dan. Alle muziek is te vinden op internet! Ik weet vaak niet eens hoe de hoezen van bepaalde platen er uitzien. De hoes die ik het mooist vind? Die van Bitches Brew. Dat is de enige platenhoes waarvan ik uit mijn hoofd weet hoe die er uit ziet. Die plaat is van Coltrane toch? Oh, Miles. Toen ik die voor het eerst zag, moest ik aan de schilderijen van Hiëronymus Bosch denken. Daar lijkt het wel op. Hij is mijn favoriete schilder. Ik heb op Wikipedia ook al die details bekeken van De Tuin Der Lusten. Ik hoorde dat er momenteel een expositie is van zijn werk? Jammer dat ik geen tijd heb om ernaartoe te gaan, ik had het graag willen zien.’

Plaat om op te dansen: Igor Stravinsky – Le Sacre Du Printemps
‘Nu we op tournee zijn dans ik met mijn crew regelmatig op onze hotelkamer op Formation van Beyoncé. We zitten echt in een Beyoncé-fase. Ik dans op bijna alle muziek, tot aan klassiek aan toe. Mijn favoriete componist om op te dansen is Stravinsky, omdat het bijna ondoenbaar is om op te dansen. Je weet nooit wat gaat komen, tenzij je de composities echt van buiten kent. Mijn favoriet? De hele Le Sacre Du Printemps, dat stuk is knettergek. Dat is eigenlijk de eerste echte punktrack.’

De plaat die op mijn begrafenis moet worden gedraaid: PSY – Gangnam Style
‘Mijn ouders willen dan vast een katholieke dienst, maar via mijn testament kan ik daar zo een stokje voor steken. Die katholieke achtergrond heeft best een grote rol gespeeld in mijn opvoeding. Het koor was de eerste muziek waar ik mee klikte, naast country. Ik heb veel tijd doorgebracht bij de ouders van mijn vader. Zij woonden op een boerderij ver weg van de bewoonde wereld en luisterden constant naar countrymuziek. Zo leerde ik country kennen, en dan met namen de singles van Patsy Cline en Dolly Parton. Voor mijn begrafenis moet er iets grappigs worden gedraaid: Gangnam Style van PSY. Zet je dat op, dan weet je dat mensen moeten lachen en zo niet kunnen huilen. Zelfs mijn moeder zou dan moeten lachen tussen de tranen door. Dat lijkt mij wel wat. Of je dwingt mensen om naar EDM te luisteren, dat is ook wel een leuk idee, haha! Luisteren ze straks in plaats van naar een katholieke dienst naar EDM!