De Puberjaren van SOAK

Soak

SOAK wordt dit jaar getipt als een van de grote beloften van Eurosonic Noorderslag. Opvallend, want ze speelde vorig jaar al op het  festival, waar ik haar zag optreden in het kleine bovenzaaltje van het Grand Theater. Een aantal maanden later kondigde ze haar debuutalbum aan, reden voor mij om haar te interviewen. 

Ze trok onmiddellijk de aandacht, terwijl ze dat zelf niet leek te willen. Koppie een klein beetje naar beneden, waardoor ze nog kleiner leek dan ze al was. Nee, het idee dat er een ster binnenstapte bij Cafe de Pont, net over het IJ aan de noordkant van Amsterdam, was bij de paar koffie drinkende bezoekers opgekomen toen Bridie Monds-Watson deze meiochtend haar entree maakte. Wel dat er een opvallend figuur binnen kwam. Bridie, met kort piekerig plukkapsel, armen vol knullig gezette inkplaatjes van cartoonfiguurtjes en woorden en haar kleine postuur, zal het gewend zijn. In haar Noord-Ierse woonplaats Derry zal ze vaker nagekeken worden dan in Amsterdam, waar wel meer paradijsvogels huizen.

Het opvallendst aan Bridie is niet haar uiterlijk, maar haar muziek. De op dat moment pas 19-jarige jongedame debuteert als SOAK met het bijzondere Before We Forgot How To Dream, een album dat een puur, rauw en openhartig beeld schetst van de puberteit van een creatief buitenbeentje. Reden voor mij om haar te spreken voor een interview in OOR, waar het artikel in juli 2015 in verschijnt. Dat leverde onderstaande artikel op.

De Puberjaren van SOAK

10931522_912294255468083_2281644693812176394_n

Met Before We Forgot How To Dream bevestigt SOAK haar status als een van de meest opvallende nieuwkomers van 2015. Op haar debuutalbum neemt het negentienjarige jongensmeisje uit het Noord-Ierse Derry afscheid van haar puberteit. ‘Andere meisjes schrijven in hun dagboek, ik schrijf liedjes.”

Surpriseparty
‘Weet je, het was geen droom voor mij om muzikant te worden. Natuurlijk voel ik mij bevoorrecht dat ik dit mag doen, maar het was niet een plan dat ik had. Het is simpelweg zo gelopen.’ Er zijn niet veel artiesten die zo’n uitspraak doen, zelfs als het waar is. SOAK is dan ook geen archetypische popster. Met de woorden “Irish leprochaun” beschrijft ze zichzelf in haar Twitterbio. Een weinig vleiende, maar niet geheel van zelfkennis gespeende typering, zo wordt duidelijk zodra ze het eetcafé in Amsterdam Noord binnenloopt. Schuchter kijkt ze om zich heen. Ze schudt mij de hand, kijkt vanonder haar borstelige haar even op, en buigt zich direct over haar iPhone. “Ja sorry, geef mij nog even een minuut. Mijn beste vriend is zaterdag jarig, ik organiseer een surpriseparty voor hem. En dat valt niet mee als je elke dag in een ander land bent om interviews te doen” zucht ze.

Zelf was ze een paar dagen eerder jarig. De als Bridie Monds-Watson geboren inwoonster van het Noord-Ierse Derry werd negentien. Ze vierde haar verjaardag met een paar vrienden in een huisje aan de kust, op een paar uur rijden van Derry. “Er was zelfs een hot tub!” vertelt ze enthousiast, gesticulerend met haar volgetatoeerde armen. Deze week moet ze weer aan het werk, interviews geven in vier verschillende landen. Reden voor dat korte rondje Europa is de release van Before We Forgot How To Dream, haar debuutalbum dat verschijnt bij het befaamde Rough Trade Records. Een ongepolijste plaat waarop ze laat horen een vroegbloeier te zijn met een eigen sound, waar slechts in de verte invloeden als Joni Mitchell, Cat Power en Pink Floyd te horen zijn. Ze nam de plaat op met producer Tommy McLaughlin, die ook als gitarist in Villagers speelt. Behalve Tommy spelen ook Jim Byrne (drums) en toetsenist Cormac Curran van Villagers op het album.

Geluidssoep
Before We Forgot How To Dream biedt een inkijkje in het brein van een vroegrijp tienermeisje uit een kleine stad in Noord-Ierland. Soms bijna letterlijk, zoals albumopener My Brain, dat klinkt als een geluidssoep. Soms als een gedachtestroom, zoals in Sea Creatures, waarin ze een chronisch ziek klasgenootje toezingt dat er ooit betere tijden komen. In Blud, de eerste single, bezingt ze het gevoel van machteloosheid dat ze voelde toen haar ouders in scheiding lagen. Ze schreef het nummer in een uurtje op haar slaapkamer, terwijl ze haar ouders onder haar door de vloer heen hoorde ruziën. SOAK: ‘Als er iets gebeurt dat mij aangrijpt schrijf ik het direct op. De tekst moet het gevoel van het moment grijpen, dat maakt het speciaal. Achteraf sleutel ik er ook nauwelijks meer aan. De akkoorden zijn vrij simpel, ik kon toen nog niet zo goed gitaar spelen. Waarom het zo vreemd gespeld is? Gewoon, omdat ik dat leuk vond.’

B a noBody, het eerste echte liedje op de plaat, kent ook zo’n lekker dwarse spelling. Het is een van de sterkere tracks van de plaat, en laat zich beluisteren als een strijdlied voor buitenbeentjes. Ze schreef het liedje voor haar anderhalf jaar oudere broer Egan, toen die met zichzelf overhoop lag en veel ging blowen. Daardoor moest hij stoppen met zijn universitaire studie en een baan zoeken. In plaats van te zeggen hoe rot en schuldig ze zich voelde dat het met haar en haar muziek op dat moment zo goed ging en met hem zo slecht, schreef ze B a noBody. ‘Het is een oproep om jezelf te zijn en je daar comfortabel bij te voelen. Trek je vooral niets aan van anderen, doe wat je zelf wilt doen.’

“Andere meisjes schrijven in hun dagboek, ik schrijf liedjes”

Ze vond het makkelijker om zich via dat liedje tot haar broer te wenden dan het in zijn gezicht te zeggen. En, ondanks dat ze inmiddels een paar jaar ouder is, werkt het voor haar nog steeds zo. “Andere meisjes schrijven in hun dagboek, ik schrijf liedjes. Het helpt mij om te begrijpen wat er gebeurt in mijn leven. Ik schrijf continue en heb thuis complete schriften vol teksten liggen. Het is de makkelijkste manier om mijzelf uit te drukken.’

11667395_1003168323047342_2032437058628791449_n

Het was Egan die indirect aan het succes van SOAK heeft bijgedragen. Als hij het niet was geweest die een gitaar kreeg voor kerst, dan was het maar de vraag geweest of SOAK had bestaan: ‘Hij leerde de riff van Smoke On The Water en was er daarna wel klaar mee. Vervolgens ging ik er mee aan de haal. Mijn vader leerde mij een paar basisakkoorden, en daarmee schreef ik mijn eigen liedjes.’ Ze is dan twaalf. Een jaar later vormt ze met haar vriendinnen Jane en Eva de coverband That’s What She Said, waarmee ze liedjes van o.a. Pixies speelt. Na één optreden gaat de band uit elkaar.

Manager mama
Op haar slaapkamer neemt ze een paar zelfgeschreven liedjes op. Geheel in de traditie van de tijdsgeest zet ze die op internet. Een lokaal radiostation krijgt er lucht van en draait haar liedje. Een uitnodiging voor een gefilmde live-sessie volgt, evenals de vraag om optredens. Bridie is dan pas veertien. Een artiestennaam heeft ze nog niet. Met haar moeder bedenkt ze SOAK. “Een samentrekking van soul en folk. En lekker kort” legt ze droogjes uit. Haar moeder gaat mee naar die eerste shows. Om een oogje in het zeil te houden, en haar dochter te beschermen tegen de muziekindustrie, die haar in het vizier krijgt.

Fenomeen
Drie EP’s volgen en in Noord-Ierland groeit ze uit tot een fenomeen. Begin januari was daar de overstap naar het Europese vasteland in de vorm van een optreden op Eurosonic Noorderslag. Tijdens dat optreden was ze verlegen en maakte een twijfelende indruk, alsof ze de stap de wijde wereld in spannend vond. Met de release van Before We Forgot How To Dream en een Amerikaanse tournee is er geen weg meer terug. Haar album ziet ze zelf ook als een afsluiting. SOAK: ‘Het is een weergave van mijn leven tussen mijn dertiende tot mijn achttiende jaar. Dit is hoe ik terugkijk op mijn puberteit, een periode waarin je nog niet voor jezelf hoeft te zorgen en nog geen grote verantwoordelijkheden hoeft te dragen. Dat hoofdstuk is nu afgesloten, al weet ik ook nog niet hoe het is om echt volwassen te zijn.’

SOAK treedt live op tijdens Eurosonic Noorderslag. Ze staat in de nacht van vrijdag 15 op zaterdag 16 januari om 00:15 uur in de Stadsschouwburg in Groningen.